Układ odpornościowy dziecka kształtuje się w raz z jego rozwojem i wiekiem. Szacuje się, że dopiero dziecko w wieku ok. 12 roku życia ma w pełni rozwinięty układ odpornościowy. Z tego powodu w pierwszych latach życia nie jest on w stanie chronić organizm dziecka tak jak należy. Trzeba się z tym pogodzić i w miarę możliwości wspierać układ odpornościowy dziecka, aby mógł on maksymalnie spełniać swoją funkcję.
Jak działa układ odpornościowy?
Każdy z nas rodzi się z układem odpornościowym, czyli skomplikowanym mechanizmem, który stanowi pierwszą linię obrony organizmu. Szczególnie jest on ważny dla dzieci, które potrzebują rozwijać się i poznawać świat w pełni sił. Niestety w dniu narodzin, układ immunologiczny dziecka jest jeszcze niedojrzały i osłabiony. Organizm noworodka korzysta z przeciwciał, które otrzymał jeszcze w okresie życia płodowego oraz z tych, które dostaje z mlekiem matki. Jego własny układ immunologiczny dopiero się rozwija i dojrzewa.
Wyróżniamy dwa rodzaje odporności: wrodzoną inaczej nieswoistą i nabytą inaczej swoistą. Odporność nieswoista są to wszystkie mechanizmy obronne organizmu, z którymi dziecko się rodzi, można więc powiedzieć, że jest dziedziczona. Odpowiadają za nią m.in błony śluzowe, które stanowią pewnego rodzaju barierę ochronną. Z kolei odporność swoista kształtuje się na przestrzeni lat dziecka, organizm musi się jej nauczyć.
Jak wzmacniać odporność dziecka?
Zanim układ odpornościowy zacznie sprawnie działać, trzeba mu pomóc. Istnieje kilka podstawowych zasad, które powinien przestrzegać każdy rodzic kilkulatka, zwłaszcza tego, który uczęszcza do żłobka lub przedszkola. W placówkach edukacyjnych, gdzie jest dużo dzieci, łatwiej bowiem o gorsze samopoczucie naszej pociechy.
Sposobem na wzmocnienie odporności dziecka jest dbanie o jego prawidłową dietę: ważne jest, aby jadł różnorodnie i zdrowo. Układ immunologiczny potrzebuje witamin i minerałów, ale również energii, czyli węglowodanów i białka. Karmienie piersią w pierwszych 6 miesiącach życia dostarcza wszystkie te substancje, a następnie dieta dziecka zostaje powoli rozszerzania o kolejne produkty jak owoce, warzywa, zboża, nabiał czy mięso.
Druga zasada wzmocnienia organizmu to wypoczynek. Brak odpowiedniej ilości snu w nocy i drzemek w ciągu dnia znacząco może osłabiać układ odpornościowy dziecka, dlatego trzeba dbać o to, aby przesypiało od 11 do 14 godzin na dobę, w zależności od wieku.
Kolejny ważny element budowania odporności to aktywność fizyczna oraz przebywanie na świeżym powietrzu. Dotleniony organizm lepiej funkcjonuje, a spacery niezależnie od pogody, także w czasie deszczu czy śniegu (oczywiście przy prawidłowym ubieraniu dziecka), uczą organizm reakcji na różne temperatury.
Nie można mówić o poprawie odporności bez profilaktyki, jaką są zasady higieny oraz szczepienia. Od małego trzeba uczyć dziecko konieczności mycia rąk oraz innych reguł (np. kichanie w rękaw, nie dzielenie się kubkiem itd.). Skutecznym sposobem profilaktyki są szczepienia.
Składniki wspierające odporność Jak wcześniej wspomniano istotnym elementem wspierania odporności jest prawidłowo zbilansowana dieta naszego dziecka. Dieta ta powinna dostarczać wszelkich niezbędnych składników odżywczych, które wspierają układ odpornościowy w prawidłowym funkcjonowaniu. Jednak jak powszechnie wiadomo dzieci, zwłaszcza te uczęszczające do przedszkola często są niejadkami, a w związku z tym ich jadłospis może być uboższy niż powinien. Z tego względu rodzic może wdrożyć dodatkową suplementację składników, które wspierają układ odpornościowy.
Może to być pomocne zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym. Do najważniejszych składników, które korzystnie wpływają na funkcjonowanie układu odpornościowego należą witaminy i minerały. Pomocne mogą okazać się również składniki pochodzenia roślinnego jak wyciąg z czarnego bzu czy sok z malin lub lipy. Za swoje właściwości wspierające odporność ceniony jest również czosnek, imbir oraz miód. Nie możemy zapomnieć również o witaminie C i D, oraz minerałach jak cynk, żelazo, a także kwasach tłuszczowych omega-3 jak kwas DHA.
