FAQ

Ciąża jest szczególnym okresem w życiu kobiety, kiedy to jej organizm potrzebuje zwiększonej podaży niektórych składników odżywczych. Dzieje się tak, gdyż w jej ciele rozwija się dziecko, które do prawidłowego wzrostu także potrzebuje składników odżywczych jak m.in. witaminy, minerały, białka itp. Z tego względu w czasie ciąży kobieta musi szczególnie zadbać o swoją dietę, która powinna dostarczać wszystkich potrzebnych składników odżywczych na odpowiednim poziomie, aby zapewnić dziecku prawidłowy rozwój. Jednak jak powszechnie wiadomo, nasza dieta nie zawsze jest prawidłowo zbilansowana i może dojść do sytuacji, że nasze codzienne posiłki nie będę pokrywały zwiększonego zapotrzebowania organizmu na składniki spożywcze. Dlatego biorąc to pod uwagę eksperci wyselekcjonowali cztery składniki, nazwane BIG 4, które zalecane są do suplementacji w czasie ciąży, niezależnie od sposobu żywienia. Pod pojęciem „wielkiej czwórki” kryją się cztery składniki takie jak: jod, DHA, witamina D oraz kwas foliowy. Jod odpowiada za rozwój i pracę tarczycy płodu. Tarczyca jest narządem, który produkuje hormony potrzebne m.in. do prawidłowego rozwoju układu nerwowego. DHA, czyli kwas dokozaheksaenowy,  to kwas tłuszczowy należący do grupy Omega-3, które wspomagają rozwój mózgu i wzroku dziecka, wpływają też pozytywnie na zdrowie mamy oraz na termin porodu. Witamina D jest niezbędna do funkcjonowania całego organizmu kobiety i dziecka, m.in. wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego, a kwas foliowy zmniejsza ryzyko występowania wad cewy nerwowej u płodu. Suplementacja kwasu foliowego zalecana jest także w okresie planowania ciąży.

Wszystkie wymienione wyżej składniki są zalecane do suplementacji w czasie ciąży przez ekspertów¹.

Organizm człowieka potrzebuje innych składników na każdym etapie jego życia. Dotyczy to również okresu przed ciążą, w jej trakcie oraz po porodzie. Kompozycje witamin, minerałów oraz substancji aktywnych zawarte w suplementach diety są dobierane w optymalny sposób, w zależności od grupy docelowej. Preparaty dla kobiet planujących ciążę zawierają inne składniki oraz ich dawki niż preparaty dla kobiet w ciąży lub po porodzie. Dlatego ważne jest, aby wybrany preparat odpowiadał na potrzeby organizmu w obecnym okresie życia.

Suplementy dla kobiet planujących dziecko to przede wszystkim preparaty zawierające kwas foliowy. Składnik ten zmniejsza ryzyko występowania wad cewy nerwowej u płodu i zaleca się, aby był przyjmowany już w trakcie planowania ciąży.

Suplementy diety dla mam w I trymestrze ciąży mają w składzie najczęściej kwas foliowy, witaminę D, jod,  czyli substancje ważne dla organogenezy – okresu formowanie się organów i narządów płodu.

Suplementy na II i III trymestr ciąży powinny zawierać kompleks „BIG 4”, czyli jod, witaminę D, kwas foliowy oraz DHA.

Suplementy dla mam karmiących  w recepturze oprócz wielkiej czwórki mogą zawierać również  wapń, który wspiera produkcję mleka.

Okres ciąży to wyzwanie dla organizmu kobiety, które w pewien sposób zaburza jego funkcjonowanie. Musi on się przystosować do nowych warunków, zmienić swoje działanie, aby zapewnić dobrą kondycje zarówno matce, jak i rozwijającemu się dziecku. Dla dobra płodu zmienia się funkcjonowanie układu odpornościowego matki. Dlatego w tym okresie bardzo ważne jest, aby kobieta szczególna uwagę zwróciła na swoje zdrowie i kondycję, zwłaszcza układu immunologicznego. Stanowi on pierwszą linię obrony organizmu, a w przypadku ciąży ma za zadanie ochronić aż dwa organizmy na raz.

Ważnym elementem profilaktyki jest zdrowy tryb życia, czyli dobra dieta i sen – badania potwierdzają, że witaminy i minerały wzmacniają organizm poprzez korzystny wpływ właśnie na układ odpornościowy. Dieta powinna być odpowiednio zbilansowana i zróżnicowana, aby w tym szczególnym czasie dostarczyć kobietom potrzebnych składników odżywczych. Ciąża jest czasem, kiedy zwiększa się zapotrzebowanie na niektóre składniki, należy więc wziąć to pod uwagę tworząc swój jadłospis. Wiadomo też, że ludzie niewyspani są bardziej podatni na gorsze samopoczucie, dlatego kobiety w ciąży powinny się wysypiać, a nawet robić drzemki w ciągu dnia jeśli czują taką potrzebę. Dobrze też zadbać o aktywność fizyczna, która hartuje organizm i jest korzystna dla ciąży.

W razie potrzeby można sięgnąć po różne składniki, które korzystnie wpływają na układ odpornościowy. Znajdziemy je m.in. w suplementach diety. Na rynku istnieje dużo takich preparatów z odpowiednimi kompozycjami składników, które w okresie jesienno-zimowym wzmacniają układ immunologiczny. W suplementach diety znajdziemy oprócz składników pochodzenia naturalnego (takich jak miód czy czosnek), również witaminy i minerały stymulujące odporność (np. cynk  i witamina C oraz witamina D).

Przyjęło się mówić, że prawidłowa temperatura ciała to 36,6 st. Celsjusza.  Ale pediatrzy podkreślają, że u malutkiego dziecka, normą jest wynik od 36 do 37 st. Dopiero powyżej tej liczby mówimy o stanie podgorączkowym, a o gorączce – gdy  termometr pokaże 38,1 st. W przypadku dzieci starszych, kilkuletnich gorączka oznacza temperaturę powyżej  38,5 st.

Stan podgorączkowy nie jest jeszcze momentem, w którym podaje się niemowlęciu leki obniżające temperaturę. Dlaczego? Gorączka zawsze jest sygnałem, że w organizmie coś się dzieje, ale jest również objawem świadczącym o jego walce z patogenami chorobotwórczymi. Wysoka temperatura ciała mobilizuje układ odpornościowy do niszczenia wirusów i bakterii, dlatego nie należy jej zbijać zbyt wcześnie.

Temperaturę obniża się , gdy termometr wskaże temperaturę, którą kwalifikuje się jako gorączkę, czyli powyżej 38°C. Lekarze zalecają, aby niemowlęciu i dzieciom do 3. roku życia podawać leki przeciwgorączkowe, gdy termometr pokaże 38,1 st., a starszakowi powyżej 3 lat – gdy pokaże 38,6. Jednak w każdym przypadku, przed podaniem dziecku jakiegokolwiek leku najlepiej zasięgnąć porady lekarskiej.

Jeśli gorączka utrzymuje się kilka dni i gdy towarzyszą jej inne objawy, np. kaszel, katar czy wysypka, jest to sygnał, żeby bezzwłocznie umówić dziecko na wizytę do pediatry. Nie wolno bagatelizować gorączki u noworodka i niemowlęcia. Dzieci poniżej 6. miesiąca życia, u których występują objawy infekcji, powinien natychmiast obejrzeć lekarz.

Dzieci, które uczęszczają do placówek edukacyjnych i w których spotykają się z rówieśnikami, często niestety są zmuszone do opuszczania zajęć. Powodem tego jest nie do końca jeszcze wykształcony układ immunologiczny, przez co maluch jest bardziej narażony na gorsze samopoczucie. Dotyczy to zwłaszcza tych dzieci, które dopiero zaczęły swoją przygodę z przedszkolem czy żłobkiem.

Z tego powodu rodzice jeszcze przed posłaniem dziecka do placówki w szczególności powinni zadbać o jego układ odpornościowy. Bardzo ważna jest dieta dziecka. Posiłki powinny być prawidłowo zbilansowane oraz zróżnicowane. Codzienna dieta ma za zadanie dostarczać wszystkich niezbędnych witamin i minerałów, które wpływają na funkcjonowanie wszystkich układów dziecka. Aby w szczególności wesprzeć układ odpornościowy ważne są owoce i warzywa bogate w witaminę C oraz posiłki bogate w cynk i kwasy tłuszczowe. Ponadto maluch powinien spędzać dużo czasu na świeżym powietrzu i spacerach. Aktywność fizyczna w korzystny sposób pobudza układ odpornościowy do działania. Każdy rodzic powinien także zadbać o jakość i długość snu malucha, w zależności od wieku. Sen jest czasem, kiedy organizm dziecka odpoczywa i regeneruje się po zabawie i codziennych wyzwaniach.

Zdarzyć się może, że nasze dziecko będzie niejadkiem lub nie będzie tolerowało pewnych pokarmów. Przez to jego dieta jest uboższa i może nie dostarczać wszystkich potrzebnych składników odżywczych. Zwłaszcza jeśli dieta dziecka nie pokrywa zapotrzebowania na witaminy C i D, a także cynk czy żelazo, które wspierają funkcjonowanie układu odpornościowego, warto rozważyć dodatkową suplementacje tych składników. Pozwoli ona na uzupełnienie potrzebnych substancji, które wzmocnią odporność naszego malucha. Warto skonsultować takie działania z lekarzem, który zleci odpowiednią suplementację dobraną do wieku i potrzeb dziecka.

Wyrzynanie się zębów mlecznych to bolesny proces, którego niestety nie da się uniknąć. Ale można łagodzić jego objawy, czyli swędzenie, ból i obrzęk dziąseł.

Na rynku znajduje się wiele produktów, które łagodzą dyskomfort związany z ząbkowaniem. To zazwyczaj żele, które mają na celu ułatwić masaż oraz wspierają budowę ochronnej warstwy na dziąsłach. Maja właściwości kojące oraz łagodzące dolegliwości spowodowane ząbkowaniem. Warte uwagi mogą okazać się te preparaty, które zwierają ekstrakty roślinne.

Same żele na ząbkowanie to jednak nie wszystko. Dobrze, jeśli przy ich użyciu, zrobimy niemowlęciu delikatny masaż dziąseł (najlepiej gumową szczoteczką do mycia pierwszych mleczaków), który złagodzi uporczywe swędzenie. Sprawdzonym i zdrowym sposobem na ząbkowanie jest też podawanie dziecku schłodzonych w lodówce (nie zamrażarce) gryzaków, które przynoszą ulgę.

Zdarza się, że ząbkowaniu towarzyszy stan zapalny dziąseł, który może podwyższyć temperaturę ciała.  W takiej sytuacji po konsultacji z lekarzem można podać dziecku syrop przeznaczony do obniżania gorączki np. z  paracetamolem. Dobrym wyborem może być taki w skoncentrowanej dawce, aby dziecko miało mniej płynu do połknięcia.

Zatkany nos to jedna z najczęstszych dolegliwości dziecięcych, która może być wywołana wieloma czynnikami. Niemowlę odczuwa wtedy dyskomfort, ponieważ wydzielina utrudnia oddychanie. Malec nie potrafi wydmuchać nosa, a niedrożność nosa może uniemożliwiać ssanie piersi lub picie mleka z butelki. Dlatego niemowlak wtedy zazwyczaj jest rozdrażniony, niespokojny i często głodny.

Do oczyszczania noska najlepiej sprawdzą się aspiratory, wykorzystujące oddech rodzica lub moc odkurzacza. Tradycyjne gruszki są odradzane, ponieważ ich końcówki mogą uszkodzić błonę śluzową  nosa. Zanim zacznie się odciąganie, warto rozmiękczyć zalegającą wydzielinę. Najlepiej sprawdza się do tego sól fizjologiczna lub roztwory wody morskiej. Po paru minutach od ich zaaplikowania, można odciągnąć wydzielinę.

Domowymi sposobami na zatkany nos u dziecka jest stosowanie inhalacji – wystarczy zaaplikować na pościel dziecka kilka kropel olejku miętowego, sosnowego lub eukaliptusowego, można też wlać je do wanienki w czasie kąpieli lub kupić specjalne aromatyzowane plastry, do naklejania na ubranko. Dobrze jest na ten czas, podnieść materacyk lub łóżeczko do góry (np. podkładając pod nogi książki). Taka pozycja w czasie snu ułatwi dziecku oddychanie.

W okresie planowania ciąży ważna jest troska o zdrowie.  Nieodzownym elementem dbania o siebie jest zdrowy styl życia, na który składa się prawidłowe odżywianie, aktywność fizyczna czy rezygnacja z używek. To trzy warunki do spełnienia, aby organizm przyszłej mamy był gotowy na przyjęcie nowego życia i wspomaganie jego rozwoju.

Prawidłowa dieta to dieta zbilansowana i urozmaicona. Oznacza to, że kobieta starająca się o dziecko powinna jeść wszystkie produkty, które dostarczą jej organizmowi najważniejszych składników odżywczych: witamin, minerałów (jak żelazo, mangan i wapń), białka oraz zdrowych węglowodanów.  To z nich będzie korzystał płód w czasie swojego wzrostu, nie może więc ich zabraknąć.

Regularne i zbilansowane posiłki przyrządzone z ekologicznych i naturalnych produktów powinny stanowić wystarczające źródło witamin i minerałów. Jednak w czasie ciąży specjaliści zalecają dodatkową suplementację kwasu foliowego, bez względu na sposób odżywiania. To witamina, która zmniejsza ryzyko występowania wad cewy nerwowej u rozwijającego się płodu.  Z tego powodu eksperci zalecają dodatkową suplementację tej witaminy począwszy od okresu planowania ciąży, ponieważ szczególnie ważne są pierwsze dni kiedy układ nerwowy płodu dopiero się kształtuje¹.

Zanim zaczniemy starać się o dziecko, warto pójść do lekarza i poprosić o podstawowe badania krwi. Na postawie ich wyników specjalista oceni, czy i jakie składniki należy uzupełnić i dobierze odpowiednie dawki suplementów diety.

Kwas foliowy, inaczej witamina B9, to ważny składnik zwłaszcza dla kobiet w ciąży i dla rozwijającego się płodu. Witamina ta wpływa pozytywnie na proces zamykania się cewy (struktury, z której powstaje układ nerwowy dziecka), który ma miejsce w ciągu pierwszych 28  dni ciąży. W ten sposób zmniejsza ryzyko wystąpienia wad cewy nerwowej u rozwijającego się płodu.

Obserwacje pokazują, że kwas foliowy przyjmowany przez kobiety już w okresie przed zapłodnieniem, a także w pierwszych 12 tygodniach ciąży w istotny sposób zmniejsza ryzyko wad cewy nerwowej. Dlatego w niektórych krajach, np. w USA, witaminą tą wzbogaca się żywność. W Polsce nie stosuje się takich praktyk, ale zaleca się, aby każda kobieta w okresie rozrodczym, planująca ciążę, a także ta, która już oczekuje dziecka przyjmowała kwas foliowy w dawce 0,4 mg na dobę¹.

Istotna jest nie tylko ilość folianów w tabletce, ale i ich jakość. Nie wszystkie mogą być  dobrze wchłaniane przez organizm, dlatego ważne jest, aby w preparatach dla kobiet w ciąży znajdowały się foliany aktywne, łatwo przyswajane np. IV generacji.

Witamina D w naszym klimacie jest substancją bardzo cenną. W naturalnych warunkach jest syntetyzowana w skórze dzięki promieniom UV, jednak w Polsce  z uwagi na różne pory roku dostęp do słońca przez cały rok jest utrudniony, przez co organizm może nie mieć zapewnionej odpowiedniej ilości witaminy D. Poza promieniami słonecznymi źródłem witaminy D są: ryby morskie (łosoś, śledź, sardynki), jajka oraz nabiał. Jednak pokarmy te zawierają niską dawkę tej witaminy. Szacuje się, że tylko 20% witaminy D w organizmie pochodzi z diety. Dzienne zalecane spożycie dla osoby dorosłej wynosi 5  µg (200 IU).

Biorąc pod uwagę warunki pogodowe w Polsce oraz niską zawartość witaminy D w pokarmach specjaliści zalecają dodatkową suplementację tej witaminy. Suplementacja jest szczególnie istotna w okresie od października do kwietnia. W przypadku kobiet w ciąży zalecenia ekspertów są następujące: w okresie ciąży i laktacji zaleca się suplementację 1500 – 2000 IU witaminy D na dobę¹.

W czasie planowania ciąży wizyta lekarska oraz skierowanie na badania oznaczenia witaminy D we krwi będą szczególnie przydatne. Na tej podstawie specjalista powie ci, czy standardowe dawki przeznaczone dla kobiet w okresie prokreacji i planujących ciążę są wystarczające, czy też należy zwiększyć dawkę suplementacji.

Kwasy omega, czyli nienasycone kwasy tłuszczowe NKKT mają prawdziwie zbawczy wpływ na nasze zdrowie. To substancje znane również jako kwasy omega-3 i omega-6, które znajdują się w rybach oraz niektórych roślinach (np. w wiesiołku czy glonach). Niestety – produkty te  rzadko goszczą na naszych stołach, przez co możemy nie dostarczać kwasów tłuszczowych  organizmowi w dostatecznych ilościach.

Tymczasem kwasy tłuszczowe są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania naszych komórek, podnoszą poziom energii, zwiększają odporność, poprawiają sprawność umysłową. Odgrywają również ogromna rolę w rozwoju płodu, dlatego są składnikami, których suplementację zaleca się przed, w trakcie i po ciąży. Kwasy omega-3, jak na przykład kwas DHA, wpływają na prawidłowy przebieg ciąży.

Nienarodzone dziecko potrzebuje najbardziej właśnie  kwasu DHA, który wspiera prawidłowe funkcjonowanie oraz rozwój mózgu. DHA wpływa na rozwój układu nerwowego oraz siatkówki w oku, ale odpowiada również za odporność maluszka. Kwas DHA wpływa również korzystnie na termin porodu.

Najważniejsza w budowaniu odporności jest dieta. Organizm potrzebuje witamin, minerałów i innych składników odżywczych do tego, aby prawidłowo funkcjonować. Dotyczy to również układu immunologicznego, odpowiedzialnego za ochronę naszego organizmu. Aby odporność była silna, niezbędne są witaminy C i D, cynk oraz żelazo. Wszystkie te składniki  skutecznie wspierają układ odpornościowy, aby funkcjonował prawidłowo. Mają oczywiście też inne korzyści dla naszego organizmu, dlatego bardzo ważne jest, aby znalazły się w naszym codziennym jadłospisie. Potrzebne witaminy i minerały dostarczymy za pomocą warzyw i owoców. Bogate w witaminę C są papryka, nać pietruszki, brokuły.  Z kolei źródłem cynku są fasola, pieczarki, pestki dyni, warzywa strączkowe i kapustne. Żelazo znajdziemy w produktach jak: mięsa, wędliny czy ryby. Witamina D tylko w 20% pochodzi z diety, z tłustych ryb i jaj. Syntetyzowana jest przez nasz organizm pod wpływem promieni słonecznych.

Warto zadbać, aby produkty zawierające te składniki regularnie pojawiały się na naszych talerzach. Sprawdzi się również czosnek, miód czy cebula, które są stosowane w medycynie ludowej od pokoleń. Wykazują szereg właściwości prozdrowotnych.

W sytuacji, gdy nasza dieta nie pokrywa dziennego zapotrzebowania naszego organizmu na te składniki, warto pomyśleć o uzupełnieniu jej dzięki suplementacji. Warto wybierać takie suplementy diety, które w swoim składzie zawierają oprócz witamin i minerałów składniki pochodzenia roślinnego, jak np. ekstrakty z czosnku.

W budowaniu odporności ważny jest sen, który wzmacnia organizm poprzez czas na regenerację oraz relaks, dzięki któremu odprężymy swoje ciało i umysł. Nie od dziś wiadomo, że stres może negatywnie wpływać na nasz układ odpornościowy. Konieczny jest również zdrowy styl życia, czyli rezygnacja z używek i aktywność fizyczna, która hartuje i dotlenia organizm.

Witamina D pod względem chemicznym przypomina hormon i takie też ma znaczenie dla organizmu. Podobnie jak hormony, wpływa niemal na każdy aspekt jego funkcjonowania. Witamina D wzmacnia kości i zęby, ponieważ pomaga wchłaniać wapń z pożywienia, stymuluje układ odpornościowy, a dokładnie produkcję limfocytów. Ponad to korzystnie wpływa na mięśnie oraz na regulacje gospodarki fosforanowo – wapniowej.

Witamina D znajduje się w pożywieniu, ale dieta jest źródłem zaledwie 20% witaminy w organizmie.  Jej głównym źródłem – ludzki organizm potrafi produkować ją dzięki syntezie w skórze pod wpływem promieni słonecznych. W naszym klimacie to jednak trudne, bo dni słonecznych jest niewiele, a siła promieni może nie być wystarczająca.

W momencie niedostatecznej podaży witaminy D warto rozważyć suplementację, która uzupełni naszą dietę w ten ważny składnik.

Eksperci zalecają, aby w okresie jesienno-zimowym, czyli od października do kwietnia podaż witaminy D była na poziomie  800-2000 IU witaminy na dobę². W przypadku kobiet w ciąży zalecana suplementacja wynosi 1500 do 2000 IU  na dobę¹.

Wiele osób w czasie gorszego samopoczucia sięga po naturalne sposoby, które można wykorzystać w domowy zaciszu. I słusznie – w wielu przypadkach może okazać się, że jest to skuteczny i odpowiedni sposób. Naturalne metody sprawdzają się szczególnie u osób, które nie mogą przyjmować niektórych produktów z apteki, np. kobiet w ciąży czy w okresie laktacji, z uwagi na bezpieczeństwo płodu lub niemowlęcia karmionego piersią.

Skutecznymi, domowymi sposobami na gorsze samopoczucie jest stosowanie tzw. „naturalnych antybiotyków”. Zalicza się do nich m.in. miód, czosnek oraz imbir, które zawierają substancje o działaniu prozdrowotnym, korzystnie wpływające np. na układ odpornościowy, pobudzając go do działania.

Sprawdzonymi produktami, które są stosowane w medycynie ludowej są rośliny, takie jak rumianek, prawoślaz, porost islandzki czy warzywa, np. cebula. Ta ostatnia sprawdza się przy dolegliwościach ze strony górnych dróg oddechowych – syrop z cebuli i miodu to skuteczny sposób na kłopoty z układem oddechowym.

Sięgając po domowe sposoby nie możemy zapominać o owocach bogatych w witaminę C (np. maliny i czarny bez) czy produktach będących źródłem witaminy D i kwasów omega (tłuste ryby morskie, oleje).

Żelazo to ważny dla zdrowia pierwiastek. Jest głównym elementem krwi – bierze udział w transporcie  tlenu do każdej komórki ludzkiego ciała. Zapewnia energię, dotlenia mózg i wpiera jego funkcje poznawcze. Ale na tym rola żelaza się nie kończy – to składnik, który wpływa znacząco na funkcjonowanie układu immunologicznego. Odpowiada za namnażanie i stymulowanie limfocytów (białych krwinek), czyli ważnych komórek odpornościowych, broniących organizm.

To dlatego osoby, które nie dostarczają organizmowi odpowiedniej jego ilości, mogą odczuwać osłabienie, zmęczenie, a ich skóra jest blada.

Najlepszym sposobem na uniknięcie takich problemów jest dieta bogata w żelazo. Jego źródłem jest  czerwone mięso, zielone warzywa liściaste, brokuły, soja, buraki, fasola, papryka. Jednak może zdarzać się tak, że nasza dieta nie jest na tyle zbilansowana lub zróżnicowana. Warto wtedy rozważyć dodatkowa suplementację żelaza, sięgając po te suplementy diety, które zawierają żelazo łatwo przyswajalne przez organizm – czyli po mikronizacji i emulgacji.

Należy pamiętać, że kobiety mają większe zapotrzebowanie na żelazo niż mężczyźni, ponieważ tracą krew w czasie menstruacji. Większe ilości tego pierwiastka są też potrzebne ciężarnym, które z kolei oddają je rozwijającemu się w ich macicy dziecku. Suplementacja może okazać się przydatna szczególnie dla osób na diecie wegetariańskiej czy też wegańskiej.